لیکویید شدن در فارکس چیست و چطور از آن اجتناب کنیم؟

لیکویید شدن در فارکس یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های معامله‌گران در این بازار پرنوسان است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که موجودی حساب شما به اندازه‌ای کاهش یابد که دیگر قادر به تأمین مارجین مورد نیاز برای نگهداری موقعیت‌های باز نباشید. در این صورت، بروکر شما موقعیت‌های باز را به‌صورت یک‌جانبه می‌بندد تا از کاهش بیشتر موجودی جلوگیری کند.

لیکویید شدن می‌تواند تبعات مالی جدی برای معامله‌گران داشته باشد؛ زیرا آن‌ها نه‌تنها سود احتمالی، بلکه ممکن است تمام سرمایه خود را از دست بدهند؛ بنابراین مدیریت ریسک و کنترل اهرم مالی به‌منظور جلوگیری از لیکویید شدن بسیار مهم است. در این مقاله به‌طور دقیق و با جزئیات کامل این پدیده را شرح می‌دهیم و در مورد عوامل مؤثر بر لیکویید‌شدن و راهکارهای جلوگیری از آن به‌تفصیل توضیح می‌دهیم.

لیکویید شدن در بازار فارکس چیست؟

لیکویید شدن (Liquidation) در بازار فارکس به‌معنای بسته‌شدن اجباری تمام موقعیت‌های باز معامله‌گر توسط بروکر است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سرمایه (موجودی حساب) معامله‌گر به زیر حد مشخصی از مارجین (Margin) مورد نیاز برای نگهداری موقعیت‌های باز برسد.

مارجین چیست؟

مارجین به مقدار سرمایه‌ای گفته می‌شود که معامله‌گر باید در حساب خود نگه دارد تا بتواند موقعیت‌های باز را حفظ کند. در واقع، مارجین یک نوع وثیقه یا تضمین است که به بروکر اجازه می‌دهد تا با استفاده از اهرم، موقعیت‌هایی بزرگ‌تر از سرمایه واقعی خود به معامله‌گران بدهد.

دو نوع مارجین در بازار فارکس وجود دارد:

• مارجین اولیه (Initial Margin): مقدار سرمایه‌ای است که معامله‌گر باید در زمان بازکردن موقعیت در حساب خود داشته باشد. معمولاً بین ۰.۲۵% تا ۱% از ارزش کل موقعیت است.
• مارجین نگهداری (Maintenance Margin): حداقل مقدار سرمایه‌ای است که معامله‌گر باید در حساب خود نگه دارد تا موقعیت‌های باز را حفظ کند. معمولاً بین ۰.۵% تا ۱% از ارزش کل موقعیت است و کمتر از مارجین اولیه است.

اگر سرمایه معامله‌گر به زیر سطح مارجین نگهداری برسد، بروکر موقعیت‌های باز را لیکویید یا بسته می‌کند تا از زیان بیشتر جلوگیری شود. این فرایند را لیکویید شدن در فارکس می‌نامند.

معامله‌گران فارکس می‌توانند با کمک اهرم (Leverage) و سپرده‌های اهرم‌دار در معاملات فارکس موقعیت‌های خود را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهند. هنگامی که آن‌ها یک حساب اهرمی باز می‌کنند و تصمیم می‌گیرند معامله‌ای انجام دهند، بروکر فارکس آن‌ها بخشی از پوزیشن (مارجین استفاده‌شده) را طلب می‌کند تا بتواند آن موقعیت را باز نگه دارد.

یکی از مهم‌ترین عناصر مارجین، سطح مارجین (margin level) است. این فاکتور به معامله‌گران کمک می‌کند تا وجوه معاملاتی خود را بررسی کنند و مطمئن شوند که موجودی حساب خالی نمی‌شود؛ اما هنگامی که یک معامله طبق برنامه پیش نمی‌رود و ضرر ایجاد می‌کند، سطح مارجین می‌تواند به‌راحتی کاهش یابد.

 اگر سطح مارجین به سطح خاصی برسد، بروکر شروع به بستن خودکار موقعیت‌ها می‌کند تا زمانی که سطح مارجین از آن نقطه بالاتر رود. این نقطه در فارکس «حد ضرر (Stop Out)» نامیده می‌شود و سطحی که در آن شروع می‌شود، «سطح حد ضرر (Stop Out Level)» است.

معامله‌گران فارکس معمولاً بسیار محتاط هستند که به این سطح نرسند؛ زیرا در صورت رسیدن به این سطح، برخی از معاملات آن‌ها (یا حتی همه آن‌ها) به‌طور خودکار بسته می‌شوند. از یک طرف این کار، آن‌ها را از رسیدن به موجودی منفی حساب نجات می‌دهد؛ اما از طرف دیگر روند معاملات آن‌ها را متوقف می‌کند و دیگر به آن‌ها اجازه کسب درآمد نمی‌دهد.

ارتباط اهرم و مارجین در لیکویید شدن در فارکس چیست؟

مارجین و اهرم رابطه نزدیکی با هم دارند. اهرم به نسبت پولی که بروکر به معامله‌گر برای افزایش قدرت خرید خود قرض می‌دهد، گفته می‌شود. در بازار فارکس، معامله‌گران با استفاده از اهرم می‌توانند موقعیت‌هایی بسیار بزرگ‌تر از سرمایه واقعی خود بگیرند. به‌عنوان مثال با اهرم ۱:۱۰۰ یک معامله‌گر می‌تواند با هزار دلار سرمایه موقعیتی به ارزش ۱۰۰ هزار دلار بگیرد.

اگر زیان این موقعیت بزرگ باعث شود که سرمایه معامله‌گر به زیر یک سطح مشخص (معمولاً ۲۰-۳۰% از مارجین اولیه) برسد، بروکر به‌صورت خودکار تمام موقعیت‌های باز را می‌بندد تا از زیان بیشتر جلوگیری کند. این فرایند لیکویید شدن در فارکس نامیده می‌شود.

هرچه اهرم بیشتر باشد، مارجین مورد نیاز کمتر است؛ اما ریسک لیکویید شدن هم افزایش می‌یابد و معامله‌گر را در برابر نوسانات قیمت آسیب‌پذیرتر می‌کند؛ بنابراین مدیریت مناسب مارجین و اهرم برای موفقیت در معاملات فارکس بسیار مهم است.

به‌عنوان مثال فرض کنید که یک معامله‌گر با اهرم ۱:۱۰، هزار واحد از یک جفت ارز را به قیمت صد واحد خریداری می‌کند. در این معامله، مارجین مورد نیاز صد واحد (۱۰% از هزار واحد) خواهد بود. اگر قیمت جفت ارز به ۹۰ واحد کاهش یابد، ارزش حساب معاملاتی به ۹۰۰ واحد می‌رسد. در این شرایط، معامله‌گر صد واحد ضرر کرده است که معادل ۱۰% از مارجین او است. اگر بروکر حد ضرر را ۱۵% تعیین کرده باشد، در این حالت معامله لیکویید می‌شود؛ زیرا ارزش حساب معاملاتی از ۹۰۰ واحد به ۸۵۰ واحد (کاهش ۱۵%) رسیده است.

همان‌طور که مشاهده کردید، استفاده از اهرم بالا می‌تواند سود معاملات را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد؛ اما خطر لیکویید شدن در فارکس را هم به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌دهد.

سطح حد ضرر در فارکس چه تفاوتی با سطح اخطار مارجین دارد؟

سطح حد ضرر (Stop Out Level) ممکن است نام‌های مختلفی مانند «حداقل ارزش برای بسته‌شدن»، «مارجین تصفیه» یا «حداقل مارجین مورد نیاز» داشته باشد؛ اما همه آن‌ها یک معنا را می‌رسانند: این سطوح، نقطه‌ای را نشان می‌دهند که کارگزاری شروع به بستن (تصفیه) موقعیت‌های موجود می‌کند.

سطح اخطار مارجین (Margin Call Level)  و سطح حد ضرر ممکن است از برخی جهات شبیه به‌نظر برسند؛ اما تفاوت اصلی بین آن‌ها وجود دارد. شباهت آن‌ها این است که کارگزاری‌های فارکس در آن نقطه شروع به بستن موقعیت‌ها می‌کنند؛ اما در «سطح اخطار مارجین»، کارگزاری این اختیار را دارد که این کار را انجام ندهد و منتظر بماند تا معامله‌گر موجودی حساب خود را دوباره پر کند یا برخی از موقعیت‌ها را نقد (تصفیه) کند.

ازسوی‌دیگر، فرایند تصفیه در سطح حد ضرر خودکار است؛ یعنی کارگزاری هیچ اختیاری ندارد. این تفاوت اصلی بین آن‌ها است و همچنین این واقعیت وجود دارد که سطح حد ضرر به موجودی منفی حساب نزدیک‌تر است که احتمالاً خطرناک‌ترین اتفاق برای یک معامله‌گر فارکس است.

به‌خاطر داشته باشید که اخطار مارجین به این معنا نیست که کارگزاری شما تلفنی با شما تماس خواهد گرفت. پیام‌های اخطار مارجین معمولاً از طریق ایمیل ارسال می‌شوند. همچنین معامله‌گران ممکن است پیام‌های هشدار را در پلتفرم‌های معاملاتی خود دریافت کنند.

چه عواملی باعث لیکویید شدن در فارکس می‌شوند؟

همان‌طور که گفته شد، لیکوییدشدن زمانی رخ می‌دهد که معامله‌گر با استفاده از اهرم یا معاملات حاشیه، پوزیشنی باز می‌کند و سپس ارزش حساب معاملاتی او به زیر سطح تعیین‌شده‌ای به نام حد ضرر (stop-out level) می‌رسد. در این شرایط، بروکر به‌طور خودکار معامله را می‌بندد تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند.

عوامل متعددی می‌توانند به لیکویید شدن در فارکس منجر شوند، از جمله:

استفاده بیش‌ازحد از اهرم (High Leverage)

همان‌طور که قبلاً توضیح داده شد، اهرم به نسبت پولی که بروکر به معامله‌گر برای افزایش قدرت خرید خود قرض می‌دهد، گفته می‌شود. استفاده از اهرم بالا می‌تواند سود معاملات را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد؛ اما خطر لیکویید شدن را هم بالا می‌برد. دلیل این امر این است که افزایش اهرم میزان مارجین مورد نیاز را کاهش می‌دهد؛ درنتیجه معامله‌گر را در برابر نوسانات قیمت آسیب‌پذیرتر می‌کند.

حاشیه کافی نداشتن (Insufficient Margin)

در فارکس، شما باید همیشه حاشیه کافی برای نگهداری موقعیت خود داشته باشید. اگر زیان شما به حدی برسد که حاشیه شما کمتر از حد مجاز شود، بروکر موقعیت شما را لیکویید یا تصفیه می‌کند.

عدم مدیریت ریسک

مدیریت ریسک بخش مهمی از معاملات فارکس، به‌خصوص معاملات اهرمی است. معامله‌گران باید با استفاده از ابزارهایی مانند حد ضرر و اندازه پوزیشن مناسب، ریسک معاملات خود را مدیریت کنند.

چگونه در فارکس ضرر نکنیم؟

حد ضرر (Stop-loss) به دستوری گفته می‌شود که به بروکر دستور می‌دهد تا در صورت رسیدن قیمت به سطح معینی معامله را به‌طور خودکار ببندد. این کار به کاهش ضرر معامله‌گر در شرایط نامطلوب بازار کمک می‌کند. اندازه پوزیشن مناسب به مقدار واحدهای ارزی که معامله‌گر در هر معامله خریداری یا فروش می‌کند، گفته می‌شود. معامله‌گران باید از اندازه پوزیشن‌های متناسب با سرمایه و تحمل ریسک خود استفاده کنند.

نوسانات شدید بازار (Extreme Market Volatility)

بازار فارکس بازاری پرنوسان است و در مواقعی ممکن است شاهد حرکات ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی قیمت باشیم. این امر می‌تواند برای معامله‌گرهایی که از اهرم استفاده می‌کنند، خطرناک باشد؛ زیرا حرکت ناگهانی قیمت می‌تواند ارزش حساب معاملاتی را به‌سرعت کاهش دهد و به لیکویید شدن در فارکس منجر شود؛ حتی اگر حاشیه کافی داشته باشند.

انتخاب بروکر نامناسب

انتخاب بروکر مناسب برای معاملات فارکس از اهمیت بالایی برخوردار است. معامله‌گران باید کارگزاری را انتخاب کنند که حد ضرر معقولی برای معاملات ارائه دهد و سابقه و شهرت خوبی داشته باشد. کارگزاران نامعتبر ممکن است حد ضررهای غیرمنطقی را برای معاملات تعیین کنند یا در شرایط نامطلوب بازار، معاملات را به‌طور خودسرانه ببندند که این امر می‌تواند خطر لیکویید شدن را افزایش دهد.

عدم تحقیق و تحلیل بازار

پیش‌از انجام هر معامله، تحقیق و تحلیل بازار از اهمیت بالایی برخوردار است. معامله‌گران باید با آگاهی از وضعیت اقتصادی، اخبار و رویدادهای مرتبط با بازار و تحلیل نمودارهای قیمتی، اقدام به معامله کنند. عدم انجام تحقیقات لازم می‌تواند منجر به تصمیمات اشتباه در معاملات و افزایش خطر لیکویید شدن شود.

برای جلوگیری از لیکویید شدن در فارکس توصیه می‌شود حاشیه کافی داشته باشید، از حد ضرر استفاده کنید، اهرم متعادلی را انتخاب کنید و اصول مدیریت سرمایه را رعایت کنید.

چگونه از لیکویید شدن در فارکس جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از مشکل لیکویید شدن در فارکس می‌توانید چند استراتژی ساده را دنبال کنید.

به‌عنوان اولین قدم:

از استراتژی‌های مدیریت ریسک به‌خوبی استفاده کنید. هنگامی که به قوانین مدیریت ریسک پایبند باشید، تقریباً مطمئن هستید که دچار «حد ضرر» نمی‌شوید. هر معامله‌ای با یک دستور «حد ضرر» (Stop Loss) همراه است که برای متوقف‌کردن معامله پیش‌از رسیدن به سطح «حد ضرر» وارد عمل می‌شود.

دومین استراتژی مهم:

از سفارش‌های معاملاتی بسیار بزرگ که بخشی از برنامه مدیریت ریسک شما هستند، اجتناب کنید. معامله‌گران باتجربه به قوانین مشخص پایبند هستند و هرگز بیش‌از مقدار از پیش تعیین‌شده‌ای را در هر معامله ریسک نمی‌کنند. این رویکرد محتاطانه از افتادن در دام ضررهای قابل‌توجه جلوگیری می‌کند.

فراموش نکنید که:

هنگام برنامه‌ریزی، تفکر و اجرای معاملات، تمرکز خود را از اعداد دقیق به درصد تغییر دهید. برای مثال، با رعایت قانون ریسک‌نکردن بیش‌از ۲ درصد از موجودی خود، اطمینان حاصل می‌کنید که دچار «حد ضرر» نمی‌شوید. حتی اگر نیمی از موجودی معاملاتی خود را از دست بدهید، ریسک شما در هر معامله ۲ درصد باقی می‌ماند و جلوی ضررهای مالی قابل‌توجه را می‌گیرد.

یک نکته کلیدی دیگر:

برای جلوگیری از نابودی حساب خود انضباط داشته باشید، از یک استراتژی معاملاتی سودآور پیروی کنید و مدیریت ریسک مؤثری را اجرا کنید. نگهداری یک دفترچه یادداشت معاملاتی برای پیگیری پیشرفت و مدیریت احساساتی مانند حرص و طمع حیاتی است. همیشه معاملات خود را برنامه‌ریزی کنید و به برنامه‌های خود پایبند باشید.

آخرین نکته:

اطمینان حاصل کنید که سرمایه کافی برای معاملات حرفه‌ای کنار گذاشته‌اید. بسیاری از معامله‌گران مقادیر کمی را سپرده‌گذاری می‌کنند و هر ماه به‌دنبال سودهای کلان هستند که منجر به ریسک‌پذیری بیش‌ازحد و رسیدن به سطوح حد ضرر می‌شود. در دنیای غیرقابل پیش‌بینی معاملات، برنامه‌ریزی دقیق، کنترل احساسات و مدیریت ریسک معقول می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند.

پراپ تریدینگ با FORFX: فرصتی برای جستن از خطر لیکویید شدن

لیکویید شدن در فارکس کابوسی است که هر معامله‌گر در طول مسیر خود با آن روبرو می‌شود؛ اما برای معامله‌گران پراپ این اتفاق می‌تواند فرصتی برای اثبات و افزایش مهارت و تخصص آن‌ها باشد.

معامله‌گران پراپ از سرمایه یک شرکت یا مؤسسه مالی که به آن پراپ فرم (Prop Firm) گفته می‌شود، برای معامله در بازار استفاده می‌کنند. این امر به آن‌ها امکان می‌دهد تا بدون نیاز به سرمایه اولیه وارد بازارهای مالی شوند، از اهرم بالاتری استفاده کنند و سود بیشتری کسب کنند. در عوض، در سود حاصل از معاملات با شرکت شریک می‌شوند.

شرکت‌های پراپ تریدینگ معتبر به معامله‌گران خود آموزش‌های لازم را برای مدیریت ریسک و جلوگیری از لیکویید شدن در فارکس ارائه می‌دهند. همچنین این شرکت‌ها از پلتفرم‌های معاملاتی قدرتمند و ابزارهای تحلیل پیشرفته استفاده می‌کنند که به معامله‌گران در تصمیم‌گیری‌های بهتر و افزایش شانس موفقیت آن‌ها کمک می‌کند.

FORFX، یک پراپ معتبر و یک شرکت پیشرو در حوزه پراپ تریدینگ است که با ارائه راهکارهای نوآورانه و همه‌جانبه امکان سرمایه‌گذاری در بازار فارکس را بدون نیاز به سرمایه اولیه برای معامله‌گران ایرانی فراهم می‌کند.

 یکی از خدمات متمایز این شرکت، «حساب لایو» است که مسیر دریافت سرمایه را برای معامله‌گران آسان می‌کند. با این روش، شما می‌توانید با حساب شخصی خود در چالش پراپ شرکت کنید و در صورت موفقیت، سرمایه مورد نیاز را دریافت کنید. حتی اگر در چالش ناموفق باشید، می‌توانید بدون هیچ محدودیتی دوباره آن را تجربه کنید و شرکت در چالش برای شما کاملاً رایگان خواهد بود.

علاوه‌بر حساب لایو، FORFX حساب دمو را هم ارائه می‌دهد که با خرید آن می‌توانید در چالش شرکت کنید و در صورت موفقیت سرمایه لازم را دریافت کنید؛ اما اگر در چالش ناموفق باشید، باید مجدداً هزینه آن را پرداخت کنید.

برخی از مزایای استفاده از خدمات FORFX عبارت‌اند از:

• دسترسی مستقیم به بازار فارکس و معامله انواع ابزارها از جمله جفت ارزها و قراردادهای CFD با پلتفرم‌های معاملاتی قدرتمند و کاربرپسند MT4 و MT5؛
• پشتیبانی ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته از معامله‌گران و کمک به آن‌ها در صورت بروز هرگونه مشکل؛
• تقسیم منصفانه ۸۰ درصد از سود حاصل از معاملات با تریدرها؛

با استفاده از خدمات FORFX می‌توانید به‌صورت حرفه‌ای و تخصصی در بازار فارکس سرمایه‌گذاری کنید و از فرصت‌های موجود در این بازار پرنوسان برای کسب سودهای قابل‌توجه بهره ببرید.

سخن پایانی

لیکویید شدن در فارکس یک تجربه ناخوش‌آیند و پرهزینه برای همه معامله‌گران است؛ اما با اقدامات پیشگیرانه و مدیریت ریسک قوی می‌توانید از این اتفاق جلوگیری کنید و به یک معامله‌گر موفق و سودآور تبدیل شوید.

منابع: + +