آیا تابهحال متوجه این موضوع شدهاید که قیمتها در بازار فارکس، پساز حرکتهای شدید اغلب به نقطهای خاص باز میگردند؟ این پدیده که به «بازگشت به میانگین در فارکس» معروف است، یکی از مفاهیم کلیدی در تحلیل و معاملات بازار ارز به شمار میرود. این مفهوم بر این اصل استوار است که قیمتها پساز انحراف قابلتوجه از میانگین خود تمایل دارند بهسمت آن بازگردند. در این مقاله به بررسی عمیق مفهوم بازگشت به میانگین در بازار فارکس میپردازیم. پساز تعریف این مفهوم و اهمیت آن در تحلیل بازار، وشهای مختلف شناسایی فرصتهای بازگشت به میانگین و نحوه استفاده از این استراتژی را در معاملات مورد بحث قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید.
بازگشت به میانگین چیست؟
بازگشت به میانگین یک مفهوم آماری است که بیان میکند دادههای خارج از محدوده نرمال در طول زمان تمایل دارند بهسمت میانگین یا «حالت عادی» خود بازگردند. به عبارت دیگر، اگر یک متغیر از میانگین بلندمدت خود فاصله بگیرد، احتمال دارد در آینده بهسمت آن میانگین حرکت کند.
قانون بازگشت به میانگین در اقتصاد چیست؟
در اقتصاد، قانون بازگشت به میانگین به این ایده اشاره دارد که رشد اقتصادی، نرخهای بهره، نرخ تورم و سایر متغیرهای اقتصادی در بلندمدت تمایل دارند به سطح میانگین تاریخی خود بازگردند. برای مثال، اگر رشد اقتصادی یک کشور برای مدتی بسیار بالاتر از میانگین بلندمدت باشد، احتمالاً در آینده کاهش خواهد یافت تا به سطح میانگین نزدیکتر شود.
بازگشت به میانگین در فارکس و بازارهای مالی چیست؟
بازگشت به میانگین در فارکس بهطور خاص و در بازارهای مالی بهطور عام به این معنا است که قیمتها پساز حرکتهای شدید صعودی یا نزولی تمایل دارند بهسمت یک سطح میانگین بازگردند. این میانگین میتواند میانگین متحرک، خط روند یا هر سطح قیمتی مهم دیگری باشد.
در معاملات فارکس، معاملهگران از این مفهوم برای شناسایی نقاط احتمالی برگشت قیمت استفاده میکنند. برای مثال اگر قیمت یک جفت ارز بهطور قابلتوجهی بالاتر از میانگین متحرک ۲۰۰ روزه خود باشد، معاملهگر ممکن است انتظار داشته باشد که قیمت در آینده کاهش یابد و بهسمت این میانگین حرکت کند. در مقابل، اگر قیمت بسیار پایینتر از این میانگین باشد، ممکن است انتظار افزایش قیمت وجود داشته باشد.
بازگشت به میانگین نهتنها در قیمت داراییها اعمال میشود، بلکه میتواند در نوسان، درآمد، نرخ رشد درآمد و سطوح شاخصهای تکنیکال هم اعمال شود. البته باید توجه داشت که بازگشت به میانگین یک قانون قطعی نیست و همیشه اتفاق نمیافتد. عوامل بنیادی، اخبار و سایر نیروهای بازار میتوانند بر حرکت قیمتها تأثیر بگذارند.
الگوی بازگشت به میانگین (Mean Reversion)
الگوی بازگشت به میانگین در فارکس (Mean Reversion) یک مفهوم مهم در تحلیل تکنیکال و استراتژیهای معاملاتی است. این الگو براساس این فرضیه عمل میکند که قیمتها و سایر شاخصهای بازار پساز انحراف قابلتوجه از میانگین خود (چه بالاتر و چه پایینتر) در طول زمان تمایل به بازگشت بهسمت آن میانگین یا ارزش «نرمال» خود دارند.
اصول اساسی این الگو این است که قیمتها نمیتوانند برای مدت طولانی بسیار بالاتر یا پایینتر از ارزش واقعی خود باقی بمانند. به عبارت دیگر، حرکتهای افراطی در بازار معمولاً با حرکتهای معکوس دنبال میشوند.
درحالیکه قیمت یک ابزار با گذشت زمان تمایل به بازگشت به میانگین دارد، این به معنای آن نیست که قیمت به میانگین باز خواهد گشت یا اینکه قیمت به میانگین افزایش خواهد یافت. میانگین هم در حال حرکت است؛ بنابراین اگر قیمت متوقف شود و زیاد حرکت نکند، میانگین قیمت فرصت جبران دارد. این هم بهعنوان بازگشت به میانگین محسوب میشود.
نمودار EUR/USD زیر کندل استیکهای روزانه یک سال را نشان میدهد. در برخی مواقع، قیمت در اطراف میانگین نوسان میکند. در مواقع دیگر، قیمت از میانگین دور میشود. میانگین (SMA) دنبال میکند و این دو در نهایت دوباره با هم تلاقی میکنند.
شاخصهای دیگری مانند باندهای بولینگر از انحراف استاندارد برای اندازهگیری فاصله قیمت از میانگین استفاده میکنند. هرچه انحرافهای استاندارد از میانگین دورتر باشند، احتمال بازگشت قیمت به میانگین بیشتر است؛ اگرچه ممکن است بلافاصله اتفاق نیفتد.
استراتژی بازگشت به میانگین
استراتژیهای بازگشت به میانگین تلاش میکنند تا از بازگشت قیمت یک دارایی به سطوح نرمالتر یا متوسط سود به دست آورند. هنگام درنظرگرفتن استفاده از یک استراتژی بازگشت به میانگین در معاملات خود، به یاد داشته باشید که افزایش قیمت از میانگین لزوماً نشاندهندۀ کاهش قیمت نیست. میانگین هم میتواند برای رسیدن به قیمت حرکت کند. این هم بازگشت به میانگین محسوب میشود؛ زیرا قیمت دوباره با میانگین خود همسو شده است. درحالیکه بازگشت به میانگین یک اتفاق معمولی است، قیمتها بهندرت برای مدت طولانی دقیقاً در میانگین باقی میمانند.
تشخیص بازگشت روند بدون اندیکاتور و با اندیکاتور همراه با مثال عملی
تشخیص بازگشت روند یکی از مهارتهای کلیدی هنگام انجام معاملات بازگشت به میانگین است که میتواند با یا بدون استفاده از اندیکاتورها انجام شود. هر دو روش مزایا و چالشهای خاص خود را دارند. در ادامه هر دو رویکرد را بررسی میکنیم.
تشخیص بازگشت روند بدون اندیکاتور
این روش براساس تحلیل الگوهای قیمت و حجم معاملات است. معاملهگران بهدنبال نشانههای بصری در نمودار قیمت میگردند که میتواند نشاندهندۀ تغییر در روند باشد. برخی از این نشانهها شامل الگوهای شمعی مانند چکش معکوس، ستاره شب، الگوی پوششی و غیره؛ الگوهای نموداری مانند سر و شانه، دو قله یا دو دره و الگوهای مثلثی؛ شکست سطوح کلیدی مانند شکست سطوح حمایت و مقاومت و تغییرات در حجم معاملات است که میتوانند نشاندهندۀ بازگشت احتمالی روند، پایان یک روند و آغاز روند جدید یا تغییر در جهت روند باشند.
استراتژی بازگشت به میانگین در فارکس بدون اندیکاتور نیاز به تجربه و مهارت در خواندن نمودارها دارد؛ اما میتواند به تصمیمگیری سریعتر و درک عمیقتر از دینامیک بازار منجر شود.
بهعنوان مثال در معاملات جفتی (Pairs trading) که شامل یافتن دو دارایی با همبستگی بالا است، قیمت این داراییها تمایل دارند با هم حرکت کنند. زمانی که قیمتها از یکدیگر منحرف میشوند؛ برای مثال، یکی افت میکند درحالیکه دیگری نه. این یک معامله بالقوه بازگشت به میانگین ایجاد میکند که گاهی اوقات بهعنوان آربیتراژ آماری هم شناخته میشود.
بهعنوانمثال، EUR/USD و GBP/USD اغلب در یک جهت حرکت میکنند. بااینحال، در سمت راست نمودار EUR/USD زیر، GBP/USD در حال افزایش است (خط قرمز) درحالیکه EUR/USD (کندلها) در حال کاهش است. اگر تاریخ معیار خوبی باشد، این جفتارزها باید در نهایت دوباره شروع به حرکت در یک جهت کنند.
یک معاملهگر میتواند جفت ارز ضعیفتر را بخرد و جفت ارز قویتر را شورت کند. اگر جفتارزها دوباره شروع به همسوشدن کنند، فرصتی برای سودآوری ایجاد میشود. یک معامله جفتی نیاز به خرید و فروش همزمان دارد. برای یک معاملهگر جفتی مهم نیست که کدام دارایی افزایش یا کاهش مییابد؛ آنها صرفاً روی این شرطبندی میکنند که دو قیمت دوباره به هم نزدیک میشود و مجدداً شروع به حرکت هماهنگ خواهند کرد.
ازآنجاکه ممکن است دو دارایی دوباره هماهنگ حرکت نکنند، میتوان از حد ضرر برای کنترل زیان بالقوه در هر معامله استفاده کرد. پتانسیل سود درصورتیکه داراییها دوباره بهسمت یکدیگر حرکت کنند، باید بیشاز کافی باشد تا هزینههای معاملاتی را جبران کند؛ در غیر این صورت ممکن است معامله نادیده گرفته شود. واگراییهای کوچک بین داراییهای همبسته اغلب ارزش معامله را ندارند.
ازآنجاکه یک معامله جفتی شامل خرید یک دارایی و فروش دارایی دیگر است، میتوانید نسبت پوشش ریسک را در نظر بگیرید که براساس میزان حرکت یک دارایی نسبت به دارایی دیگر تعیین میشود. اگر یک دارایی ۱% در روز و دارایی دیگر ۲% در روز حرکت کند، موقعیت در دارایی ۲% باید نصف دارایی ۱% باشد. این امر بهایندلیل است که اگر یک دارایی بیشتر حرکت کند، بهاندازه دارایی که کمتر حرکت میکند، به آن موقعیت نیاز نیست تا سود حاصل شود.
تشخیص بازگشت روند با استفاده از اندیکاتور
اندیکاتورها ابزارهای تحلیلی هستند که میتوانند به تشخیص بازگشت روند کمک کنند. برخی از اندیکاتورهای رایج برای این منظور شامل میانگینهای متحرک (Moving Averages)، RSI (شاخص قدرت نسبی)، MACD و باندهای بولینگر هستند.
بازگشت به میانگین RSI 10-دوره
استراتژی معاملاتی بازگشت به میانگین RSI 10-دوره شامل شاخص قدرت نسبی (RSI) یک نوسانگر شتاب است که سرعت و تغییر حرکات قیمت را اندازهگیری میکند. برای این استراتژی، معاملهگران معمولاً RSI را روی ۱۰ دوره تنظیم میکنند و محدودیتهای اشباع خرید و اشباع فروش را بهترتیب ۸۰ و ۲۰ تعیین میکنند. با تمرکز بر بازههای زمانی کوتاهتر، این استراتژی بهدنبال ثبت معکوسهای سریع قیمت است.
برای ورود به معامله، معاملهگران ممکن است منتظر باشند تا RSI به ۸۰ یا بیشتر (اشباع خرید) برسد یا به ۲۰ یا کمتر (اشباع فروش) کاهش یابد. پساز رسیدن به این سطوح، آنها اغلب منتظر میمانند تا RSI پیشاز ورود به معامله به زیر ۸۰ یا بالای ۲۰ حرکت کند.
یک رویکرد رایج این است که حد ضرر درست فراتر از نقطه ورود تنظیم شود تا ضررهای احتمالی به حداقل برسد.
برای برداشت سود، معامله بهطورکلی زمانی بسته میشود که RSI به نقطه میانی ۵۰ برسد. این امر اغلب نشان میدهد که دارایی به میانگین خود بازگشته است و هدف اصلی استراتژی را برآورده میکند.
بازگشت به میانگین در فارکس با اصلاح فیبوناچی و ناحیه ارزش
این استراتژی سطوح اصلاح فیبوناچی (Fibonacci Retracement levels) را با پروفایل حجم ثابت (Fixed Range Volume Profile یا FRVP) ترکیب میکند تا نقاط ورود و خروج قدرتمندی را شناسایی کند. اصلاح فیبوناچی ابزاری است که سطوح بالقوهای را که قیمت ممکن است در طول عقبنشینی معکوس کند، شناسایی میکند. در اینجا، معاملهگران بر سه سطح کلیدی اصلاح تمرکز میکنند: ۳۸.۲٪، ۵۰٪ و ۶۱.۸٪.
ازسویدیگر، پروفایل حجم ثابت نشان میدهد که بیشترین حجم معاملات در یک محدوده خاص کجا رخ داده است و نشاندهندۀ یک ناحیه ارزشی (value area) است. معاملهگران به بزرگترین گره بهعنوان یک ناحیه ارزشی نگاه میکنند که اغلب بهعنوان یک سطح قوی پشتیبانی یا مقاومت عمل میکند.
معاملهگران اغلب بهدنبال یک روند تثبیتشده هستند و بهطور معمول در همان جهت موقعیتهایی را وارد میکنند. پساز شکست، آنها معمولاً منتظر میمانند تا به سطح فیبوناچی که با ناحیه ارزشی تعیینشده توسط FRVP همسو است، عقبنشینی کنند.
حد ضررها معمولاً درست فراتر از نزدیکترین سطح اصلاح فیبوناچی بعدی قرار میگیرند تا از معکوسهای پیشبینینشده محافظت کنند.
سودها اغلب در آخرین سطح بالا یا پایین قابلتوجه، یعنی سطحی که یک معکوس را بهطور کلی آغاز کرده است، برداشت میشوند.
بازگشت به میانگین VWAP و MACD: یک استراتژی معاملات روزانه
در این استراتژی، قیمت میانگین وزنی حجم (Volume Weighted Average Price یا VWAP) در کنار همگرایی و واگرایی میانگین متحرک یا مکدی (Moving Average Convergence Divergence یا MACD) استفاده میشود. VWAP بهعنوان یک معیار عمل میکند و میانگین قیمت را براساس حجم در هر سطح قیمت محاسبه میکند. این اندیکاتور اغلب بهدلیل پاسخگویی به تغییرات قیمت و حجم فوری برای معاملات روزانه استفاده میشود.
ازسویدیگر، MACD یک شاخص شتاب دنبالکنندۀ روند است که به نشاندادن معکوسهای بالقوه قیمت کمک میکند. بهدلیل ماهیت روزانه VWAP، این استراتژی بهطور خاص برای معاملات روزانه مناسب است و به معاملهگران امکان میدهد از حرکات قیمتی نسبتاً سریع و معکوس به میانگین استفاده کنند.
معاملهگران اغلب بهدنبال موقعیتهایی هستند که قیمت بهطور بصری از VWAP، چه در بالا و چه در پایین، بیشازحد گسترش یافته است.
یک تقاطع MACD بهعنوان نشانهای برای ورود احتمالی عمل میکند که نشان میدهد قیمت ممکن است بهسمت VWAP بازگردد.
معمولاً حد ضررها درست فراتر از نقطه چرخش اخیر برای کاهش ریسک تنظیم میشوند.
موقعیت معمولاً زمانی بسته میشود که قیمت به VWAP برسد.
درصورتیکه قیمت پیشاز پایان روز معاملاتی به VWAP نرسد، معاملات میتوانند درست پیشاز پایان روز که VWAP ریست میشود، بسته شوند.
پراپ تریدینگ با FORFX: کسب حداکثر سود از بازگشت به میانگین در فارکس
معاملهگران پراپ اغلب از استراتژیهایی مانند بازگشت به میانگین در فارکس استفاده میکنند؛ زیرا این استراتژیها پتانسیل سودآوری بالایی در کوتاهمدت دارند. پراپ تریدر (Prop Trader) یا معاملهگر اختصاصی به فردی گفته میشود که با سرمایه و حساب کاربری یک شرکت یا مؤسسه مالی به معامله در بازارهای مالی میپردازد. این تریدرها برخلاف معاملهگران خرد، نیازی به سرمایه اولیه هنگفت برای شروع کار ندارند. آنها با سرمایه و حساب کاربری شرکت پراپ فرم به معامله میپردازند و در صورت موفقیت در معاملات میتوانند سودهای بالایی کسب کنند.
شرکت FORFX، بهعنوان معتبرترین پراپ تریدینگ، راهی نوآورانه برای معاملهگران ایرانی گشوده است. این شرکت امکان شرکت در چالش مهارتهای معاملاتی را با حساب شخصی فراهم کرده و این کار را با معرفی محصول جدید «حساب لایو» انجام داده است. به این ترتیب فرایند دستیابی به سرمایه برای تریدرها بسیار آسان شده است.
در روش ابتکاری و خلاقانه حساب لایو، معاملهگران میتوانند با افتتاح حساب در بروکر اپوفایننس که افتخار داشتن رگولاتوری ASIC را دارد و یک بروکر آنشور است، در آزمون FORFX شرکت کنند. موفقیت در این آزمون منجر به دریافت سرمایه میشود. نکته قابلتوجه این است که در صورت عدم موفقیت، امکان تلاش مجدد بدون پرداخت هزینه اضافی و کاملاً رایگان، بدون محدودیت در تعداد دفعات وجود دارد.
«حساب دمو» یا آزمایشی، روش متداول شرکت در چالش است که توسط بیشتر شرکتهای پراپ تریدینگ ارائه میشود. FORFX هم این گزینه را برای علاقهمندان فراهم کرده است، هرچند در این روش، هر بار شرکت در آزمون مستلزم پرداخت هزینه است؛ اما FORFX برای شرکتکنندگانش ۲۰ درصد تخفیف در نظر گرفته است.
FORFX با ارائه مزایای زیر توجه بسیاری از معاملهگران ایرانی را به خود جلب کرده است:
- تخصیص ۸۰% سود حاصل از معاملات به تریدر و ۲۰% به شرکت؛
- ارائه خدمات پشتیبانی شبانهروزی توسط تیمی مجرب؛
- همکاری با بروکر معتبر اپوفایننس که تحت نظارت FSA است و رگوله ASIC را هم دریافت کرده و به یک بروکر معتبر آنشور تبدیل شده است؛
- امکان دسترسی به بیشاز ۱۰۰۰ ابزار معاملاتی؛
- استفاده از پلتفرمهای محبوب متاتریدر ۴ و ۵؛
با این رویکرد نوآورانه، FORFX افقهای جدیدی را در عرصه معاملات فارکس برای تریدرهای ایرانی ترسیم کرده است. این شرکت با ایجاد بستری مناسب، فرصتی بینظیر برای ورود به دنیای پرهیجان معاملات ارز فراهم کرده است.
سخن پایانی
بازگشت به میانگین در فارکس یک استراتژی قدرتمند و جذاب است که میتواند فرصتهای سودآوری را برای شما بهعنوان معاملهگر ایجاد کند. این روش با بهرهگیری از اصول آماری و رفتارشناسی بازار بهدنبال شناسایی و بهرهبرداری از انحرافات موقتی قیمت از میانگین است؛ اما مانند هر استراتژی دیگری در دنیای معاملات، بازگشت به میانگین هم بدون چالش نیست. برای موفقیت در این روش باید درک عمیق از دینامیک بازار، مهارت در تحلیل تکنیکال و توانایی مدیریت ریسک داشته باشید تا با ترکیب این استراتژی با سایر روشهای تحلیلی و معاملاتی به بهترین نتایج دست پیدا کنید.
استراتژی بازگشت به میانگین در چه بازارهایی موفق است؟
بازگشت به میانگین در بازارهای نوسانی بهتر عمل میکند؛ اما در روندهای قوی ممکن است کمتر مؤثر باشد.
بهترین جفت ارزها برای استراتژی بازگشت به میانگین کدامند؟
جفت ارزهای با نوسان بالا و همبستگی قوی، مانند EUR/USD، GBP/USD و USD/JPY، اغلب برای این استراتژی مناسب هستند.